Met het project ‘Ik kom terug’ zijn de herinneringen verzameld van burgers die na de Slag om Arnhem in september 1944 huis het haard moesten verlaten.
Wim Grimmelikhuizen (1905), zijn vrouw Toos van Ditshuizen en hun zoontje Jos hadden bij de evacuatie vanuit de Borgardijnstraat meteen onderdak. Dat had opa Johannes van Ditshuizen geregeld. Doordat Wim voedsel transporteerde was er ook...
Lies Kroon-Bos (1944) is geboren net vóór de evacuatie. Wat ze weet over die periode, komt uit een krantenartikel in de Arnhemse Koerier van 22 juni 1994. Daarin vertelt haar oudere zus Reina Ossewaarde-Bos over...
Jan Kroon (1945) is geboren tijdens de evacuatie. Hij kent flarden van verhalen. Dat zijn moeder met een dikke buik, zwanger van hem, ‘ergens’ op bed lag. Dat een Engelsman erbij lag onder de dekens....
Dolgraag had Hilde Zwart (1969) geweten hoe de oorlog en de evacuatie uit Arnhem voor haar vader waren. “Hij schuilde in de kelder, daar maakte hij grappen over. Volgens hem was alles leuk. Oorlog, bombardementen,...
De broers Henk en Ben Schimmel vinden dat hun ouders beschadigd uit de oorlog zijn gekomen. Voor hun vader Jan (1928-2002) was 1944 een stapeling van ellende: de dood van zijn vader, de zorg voor...
Voor Etha van Dijk (1931) was het laatste oorlogsjaar bepalend voor de rest van haar leven. “Ik heb toen geleerd hoe het leven in elkaar steekt.” Ze ervaart nog altijd een soort angst: “Die raak...
“Voor mijn ouders moeten de oorlog en de evacuatie verschrikkelijk geweest zijn,” zegt Gerard Gal (1938). “Eerst lagen ze in Heveadorp in de vuurlinie, later waren ze maanden weg van hun eigen huis.”
Voor de Joodse Emmy Drop-Menko (1938) is het ergste van de evacuatie dat ze weer bij een moederfiguur weg moest. “Met mijn eigen moeder had ik dat in 1942 al meegemaakt. Ik had een nieuwe...
Gezondheid speelde tijdens de evacuatie een belangrijke rol in het gezin van Marijke Brunt (1940). Marijke en haar moeder hadden beiden in 1943 kinderverlamming gehad –gelukkig zonder gevolgen. Haar jongere broertje Ewout was veel te...
In de nacht van 25 op 26 september 1944 trokken Britse en Poolse troepen zich terug over de Rijn. De Slag om Arnhem kwam hiermee ten einde.
Operatie Market Garden was mislukt. Voor de burgers in regio was de onzekerheid echter nog niet afgelopen. Ongeveer 150.000 inwoners uit Arnhem en omstreken moesten tijdens of na de strijd evacueren en huis en haard achterlaten.
Voor inwoners van Arnhem die in de buurt van de Rijnbrug woonden was het al vroeg raak. Zij moesten 18 of 19 september hun huizen verlaten omdat het te gevaarlijk werd. Voor veel anderen in de stad volgde er later in de week een officieel evacuatiebevel. Daarna werd ook de evacuatie van onder andere Oosterbeek, Wageningen en Heelsum aangekondigd.
Op verschillende plekken in de Airborne Region zijn er monumenten om de evacuatie te herdenken. Een overzicht van deze plekken is op deze pagina te vinden.
Een tijd met angstige momenten, maar ook met – in haar ogen – een avontuur. Herinneringen aan de loods waar ze maanden verbleef, laten haar niet los.
Natuurlijk zijn er nog veel meer plekken om stil te staan bij de Slag om Arnhem. Een overzicht hiervan is hier te vinden.
