Herinnering
Naam: Jan Kroon
Geboren: 28 mei 1945
Woonplaats: Arnhem
Evacueert met: vader Jan Kroon en moeder Aaltje Gertsen
Route: ’t Gooi, ’t Zandt
‘Mijn moeder verstopte een Engelsman in haar bed’
Jan Kroon (1945) is geboren tijdens de evacuatie. Hij kent flarden van verhalen. Dat zijn moeder met een dikke buik, zwanger van hem, ‘ergens’ op bed lag. Dat een Engelsman erbij lag onder de dekens. Maar dat de Duitse militairen die naar die Engelsman op zoek waren, hem niet konden vinden.
Zijn vader Jan, moeder Aaltje en zus Willie van negen evacueerden vanuit de Haagdoornstraat in Arnhem-Zuid met de auto van oom Piet. Die was politieagent in Deest, bij Druten. Ze gingen naar de provincie Groningen en kwamen terecht in ’t Zandt, op een boerderij van de familie Bos.
Ze hadden het goed, al moest zijn moeder er werken in de huishouding. Toen zij van Jan moest bevallen, ging zijn vader een dokter halen. “Mij is verteld: ik zag helemaal blauw. Het duurde te lang voordat de dokter kwam. Toen heeft mijn moeder gezegd: ik bijt de navelstreng er zelf wel af.”
Opvolger
Toen de oorlog voorbij was, wilde de boer Jan graag houden. Hij had alleen een verstandelijk beperkte dochter en wilde graag een opvolger. Dat ging niet door. Met de familie hebben ze na de oorlog contact gehouden: “Mevrouw Bos kwam dan met de trein naar ons toe.”
Jans vader ging na de oorlog eerder dan zijn vrouw en kinderen terug naar Arnhem. “Hij had twee maanden nodig om het huis schoon te krijgen. Het was goor.”
Jan herinnert zich dat er in de Haagdoornstraat twee gaten waren. “Daar speelden we.” Die huizen waren vernield tijdens het Amerikaanse bombardement op Malburgen op 22 februari 1944.“Het verhaal ging dat een kind van mevrouw Te Winkel daarbij was overleden.” Inderdaad was de vijf maanden oude Pieter Stephanus te Winkel een van de bijna 60 burgerslachtoffers van dit bombardement op Arnhem-Zuid.
Zijn ouders hebben niet veel verteld over de oorlog en de evacuatie. Wel heeft zijn vader Jan verteld dat de Duitsers hem een pistool op de kop zetten en dat hij moest vertellen waar iets was.
Zowel zijn vader als zijn moeder hadden een hekel aan Duitsers ontwikkeld. “Maar ik droeg, gek genoeg, als kind na de oorlog wel een Lederhose. Mijn moeder had die met Duitsers geruild voor koffie en boter.”
