Artikel
van liempt vertelt over boek ‘Verzetshelden en moffenvrienden’
Door Jet Kooderings
Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van Uitgeverij Balans schreef Ad van Liempt in 2011 ‘Verzetshelden en moffenvrienden’. In deze speciale uitgave portretteert hij zes personen, die zich in de oorlog hebben onderscheiden. Ten goede, omdat ze tot het uiterste gingen om anderen te helpen, of ten kwade omdat ze juist onvermoeibaar waren in het opsporen van ondergedoken Joden. Zondagmorgen 6 mei vertelde Ad van Liempt over deze zes mensen, waarbij de vraag altijd om de hoek komt kijken: wat zou ik gedaan hebben in de oorlog?
Ad van Liempt (1949) is bekend geworden als journalist, auteur van oorlogsboeken en maker van tv-programma’s. Hij werkte in 1988 voor de NOS samen met de geschiedkundige en oorlogskenner Loe de Jong aan een nieuwe versie van de televisieserie De bezetting. In 1989 stond hij aan de wieg van het programma NOS-Laat, de voorloper van NOVA en in 1999 bedacht Van Liempt het televisieprogramma Andere Tijden (NPS/VPRO), waarin wekelijks een historisch onderwerp wordt belicht. Ad van Liempt is niet alleen een begenadigd schrijver, maar ook een begenadigd spreker. De ongeveer 35 aanwezigen op deze zondagmorgen hangen aan zijn lippen als hij vertelt over zijn boek, dat is gebaseerd op een tv-serie over de oorlog uit 2009. Daarin kwamen mensen kort aan bod, daarom heeft Van Liempt zich nogmaals verdiept in de verhalen om het complete beeld te geven. Van de zes verhalen uit het boek lichtte Van Liempt er vier uit. Drie van verzetshelden, een van ‘een foute man’. ,,Dat lijkt me een goede verdeling in het jaar van het verzet”, grapt Van Liempt. Het verhaal van Heleen Kuipers-Rietberg uit Winterswijk, die ook wel ‘de moeder van het verzet’ werd genoemd, wordt als eerste verteld. Met het voorlezen van stukken uit het boek wordt het verhaal nog smeuïger, want wie weet nog wat een directoire en een kamizool zijn? Kledingstukken waarom Heleen Kuipers vroeg vlak voordat ze naar concentratiekamp Vught werd afgevoerd. Ook het verhaal van Loes van Overeem, de witte engel van Amersfoort is indrukwekkend. ,,Ze toonde moed en karakter en het is onvoorstelbaar hoe ze zich opstelde. Dat had ook heel anders kunnen uitpakken”, aldus van Liempt. En dan het verhaal van Jan Smorenburg, de schrik van Utrecht. Omdat hij bezeten was van geld koos hij de verkeerde kant en deed hij daar alles voor. ,,Aan deze man heb ik geen enkel goed trekje kunnen ontdekken”, geeft Ad van Liempt aan. Het tegenovergestelde is het geval bij verzetsheld Joop Hollebrands, een landmeter uit Sliedrecht. ,,Hij is mijn persoonlijke held”, zegt Ad van Liempt. Het beeld dat hij schetst van deze landmeter is dan ook zeer menselijk. Juist deze week zijn er struikelsteentjes in Sliedrecht gelegd ter nagedachtenis aan Marleentje en Bertje Sanders, die ondergedoken zijn geweest bij Hollebrandts aan de Hugo de Grootstraat 70. Opvallend is dat veel van de verzetshelden diepgelovig waren en vanuit hun vaste vertrouwen in God veel heldendaden verrichtten. ,,Er is zoveel gebeurd in de oorlog en daarom zijn er nog zoveel mensen mee bezig”, meent Ad van Liempt. ,,En om met Harry Mulisch te spreken: dat blijft doorgaan zolang er geen derde wereldoorlog is”, voegt hij er aan toe.
In het Airborne Museum zijn door Van Liempt gesigneerde exemplaren van Verzetshelden en moffenvrienden te koop.
In dit Jaar van Verzet volgen nog meer boeiende lezingen. Bekijk hier het overzicht van de aankomende lezingen in het Airborne Museum.
Fotograaf: Rinus Wandel