Gevolgen Coronacrisis

Vandaag op 25 april bestaat Hartenstein 155 jaar, maar er is helaas geen reden voor een feestje. Het Airborne Museum at Hartenstein bevindt zich momenteel in een zeer zwaar weer.

Het masterplan is volledig uitgevoerd en het resultaat is prachtig geworden. Als we over de nieuwe zalen lopen, met de eikenhouten parketvloeren en de prachtige vitrines van ontspiegeld glas, kijken we met trots naar het resultaat. De vitrines zijn gevuld met unieke objecten uit onze collectie en enkele prestigieuze bruiklenen die de persoonlijke verhalen van veteranen en burgers vertellen – ondersteund met museale teksten en een meertalige audiotour. Voor kinderen is zowel een geheel vernieuwd interactief programma ontwikkeld, als een tijdelijke tentoonstelling gebaseerd op het boek Waterschapsheuvel. In deze tentoonstelling leren wij kinderen over het ontbreken van een rechtsstaat, de betekenis van democratie en vrijheid middels het wereldberoemde verhaal van Richard Adams over een konijnenkolonie.

Anderzijds is het prachtige resultaat een zeer pijnlijke aanblik, omdat we ons nieuwe museum niet aan u en andere bezoekers kunnen tonen. De coronacrisis resulteert niet alleen in een geannuleerde opening die op 13 maart zou plaatsvinden (de dag dat de coronamaatregelingen in gingen) en een gesloten museum, maar ook in grote financiële problemen. In de eerste 24 uur na de persconferentie ontvingen we 20.000 annuleringen van de gehele buitenlandse touroperator markt. Deze bezoekers zullen in 2020 niet op een later moment alsnog komen. 

Wij houden rekening met een verlies van minimaal 300.000 euro. Dit is voor het museum een groot probleem. Graag leggen we u uit waarom. Het Airborne Museum heeft normaal gesproken een stabiele exploitatie, en de recente grote investeringen die we ondernemen in ons museum (restauratie en herinrichting) liepen gewoon zonder problemen de afgelopen jaren via de staat van baten en lasten. Het verkrijgen van meer inkomsten voor het museum is onderdeel van nieuw beleid (sinds 2016) en leidde er toe dat de omzet in 2018 met 13% is toegenomen ten opzichte van 2015. In 2017, 2018 en 2019 behaalde het museum opeenvolgende bezoekersrecords en steeg het bezoekersaantal van respectievelijk 120.000 (2017) naar 155.000 bezoekers (2019). Ook heeft het museum de afgelopen jaren veel middelen van fondsen ontvangen voor tijdelijke tentoonstellingen en educatieve projecten. Het ging dus ontzettend goed, wij kunnen namelijk niet terugvallen op de overheid voor onze exploitatie.

Het museum verdient jaarlijks minimaal 95% van zijn exploitatie zelf en is afhankelijk van inkomsten uit entree, de winkel, horeca en verhuur. Minder dan 5% van de exploitatie van Hartenstein ontvangen wij van de gemeente Renkum. Van deze 40.000 euro subsidie blijft na aftrek van gratis entrees voor schoolkinderen uit Renkum, OZB, gemeentelijke leges kosten en kosten voor de bewegwijzeringsborden ongeveer 28.000 euro over aan liquide middelen ten behoeve van de exploitatie.
Kosten om de collectie (bestaande uit meer dan 21.000 objecten en archiefmateriaal) te beheren (een verplichte taak in het kader van het Nederlands Museumregister) overstijgen dit bedrag jaarlijks met het dubbele. Voor uw informatie: de begroting van het museum over 2020 bedraagt bijna 1.800.000 euro. De netto subsidie maakt daarvan ongeveer 1,5% uit. De organisatie heeft met betrekking tot de exploitatie (en dus het voortbestaan van het museum) eenzelfde soort afhankelijkheid van verkochte entrees en verwante activiteiten als bijvoorbeeld de horeca en de detailhandel van hun publiek. 

In Nederland is het uniek te noemen dat een museum met zo weinig personeel (6fte) en zo weinig structurele subsidie, zo’n groot resultaat neerzet. Zo zijn wij er bijzonder trots op dat het museum verantwoordelijk is voor 25% van het totaal aantal dagbestedingen in de gemeente Renkum. In 2018 heeft het bestuur van Stichting Airborne Museum bepaald dat er voor de continuïteit een algemene reserve moet zijn van minimaal 250.000 euro. In 2015 was deze om en nabij 230.000 euro. De stand per 31 december 2019 was 293.509 euro. Er kan slechts gestaag met kleine jaarlijkse bedragen van gemiddeld 6.000 tot 10.000 euro worden gebouwd aan de algemene reserve, omdat het museum hoge structurele kosten heeft waarop gewoon weg niet te bezuinigen is. Het resultaat is jaarlijks dus klein. Daarnaast heeft het museum een klein personeelsbestand (op iedere vitale taak is slechts één (veelal in deeltijd) ingevulde vacature). Wij zijn in grote mate afhankelijk van vrijwilligers (120).

Als wij vooruit kijken, verwachten wij dat deze verschrikkelijke crisis nog langer zal duren en dat er de eerste maanden na heropening minder bezoekers naar binnen mogen door de richtlijnen van het RIVM. Onze insteek is momenteel: regeren is vooruitzien.
Om de financiële gevolgen het hoofd te kunnen bieden zijn de volgende stappen gezet:

• Er is een NOW regeling aangevraagd bij de Rijksoverheid om een tegemoetkoming te krijgen voor de loonkosten.
• Er is uitstel van alle belastingen aangevraagd.
• Er zijn betalingsregelingen getroffen met alle leveranciers, zodat verplichtingen kunnen worden gespreid over een langere betalingstermijn. Alle leveranciers hebben hiermee ingestemd.
• Wij hebben bij alle fondsen die een toekenning hebben gedaan voor het masterplan, een voorschot van 100% opgevraagd. Normaliter bevoorschotten fondsen 80% en ontvangt een museum na afrekening de laatste 20%. Alle fondsen hebben hier gehoor aan gegeven.
• Het merendeel van de vrijwilligers ziet voor de rest van 2020 af van hun vrijwilligersvergoeding.
• Wij bereiden kredietvoorzieningen voor in de vorm van een hypothecaire banklening om het verlies (en dus het tekort eind 2020) te kunnen dekken. Om de voorwaarden voor deze lening zo gunstig mogelijk te laten zijn, hebben wij hulp gevraagd aan de vier Airborne gemeenten en de provincie Gelderland. Onze hulpvraag bestaat primair uit het verkrijgen van een garantstelling om een zo laag mogelijke rente te kunnen krijgen van de bank. Daarnaast onderzoeken wij of we aanspraak kunnen maken op het noodpakket van cultuur. Het noodpakket voor cultuur is primair bedoeld voor culturele instellingen die in de zogenaamde Basis Infrastructuur zitten en dus rijkssubsidie ontvangen. Momenteel is dit noodpakket misschien toegankelijk voor regionale en lokale musea, mits gemeente(n) en/of de provincie financieel ook een bedrag extra ter beschikking stellen. Of dit gaat lukken is onzeker. De voorwaarden voor dit noodpakket zijn nog niet gepubliceerd.

Wat ons nog rest is onze achterban vragen om het museum financieel (extra) te ondersteunen door middel van een eenmalige donatie. U doneert om het voortbestaan van het museum te garanderen. 
Het museum heeft een culturele ANBI-status, waarmee uw gift mogelijk aftrekbaar is.
Indien u ons museum een warm hart toedraagt en ons wilt helpen om deze financiële zware periode te overbruggen, dan kunt u dat doen op onderstaande manieren:

1. U kunt via de ticketpagina van het museum een geldbedrag naar keuze doneren.
2. U kunt voor € 30 een vriendenabonnement kopen via www.airbornemuseum.nl/vriendenabonnement. Met deze kaart kunt u een jaar lang gratis het museum bezoeken.
3. U kunt rechtstreeks een donatie overmaken o.v.v. GIFT op bankrekening NL89RABO 03850 33648 t.n.v. Airborne Museum.
4. U kunt een e-mail sturen naar boekingen@airbornemuseum.nl met daarin het vermelde bedrag dat u wilt doneren en dan ontvangt u van ons een betaalverzoek via ideal. 

Mocht u naar aanleiding van dit bericht vragen hebben dan kunt u contact opnemen met Sarah Heijse, directeur-bestuurder via sheijse@airbornemuseum.nl.