Artikel
persoonlijke objecten van SS generaal Heinz Harmel in permanente bruikleen
Airborne Museum Hartenstein heeft een verzameling persoonlijke en unieke objecten van SS generaal Heinz Harmel (1906-2000) in permanente bruikleen gekregen. Harmel maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog onderdeel uit van de Waffen SS en vocht met zijn divisie tijdens de Slag om Arnhem. De persoonlijke objecten zijn vanaf 22 november te zien in het museum.
Heinz Harmel
Tijdens de Slag om Arnhem voerde Heinz Harmel het bevel over de 10e SS Pantserdivisie. Op 17 september kreeg hij de opdracht het gebied tussen Arnhem en Nijmegen te verdedigen. Harmel was al in 1935 in dienst getreden van de Waffen SS, de militaire tak van de SS. Hij vocht in 1940 aan de Grebbelinie en later aan het Oostfront. Tijdens de gevechten in Normandië raakten de 9e en de 10e SS pantserdivisies ernstig verzwakt. Nabij Arnhem kwamen de divisies weer op krachten totdat de Slag om Arnhem begon en zij hals over kop moesten deelnemen aan de gevechten.
Voor Harmel eindigde in mei 1945 de oorlog. Hij voerde het bevel over een strijdgroep die de bergpassen moest beveiligen rondom de Oostenrijkse-Sloveense grens zodat de Duitse strijdkrachten, vluchtend vanuit Joegoslavië, veilig konden terugtrekken. Het legeronderdeel van Harmel was een van de laatsten die zich overgaf aan de Britse troepen in Oostenrijk. Harmel was twee jaar krijgsgevangen in Engeland. Na zijn vrijlating keerde hij terug naar Duitsland. Heinz Harmel overleed op 2 september 2000 in Krefeld.
Helm
Onderdeel van de bruikleen is de stalen helm die Harmel aan het oostfront droeg. Terwijl hij als officier zijn hoofd uit een geschutskoepel stak werd hij beschoten door een sluipschutter. De kogel raakte zijn helm en verwonde Harmel aan zijn oor. De littekens aan zijn oor waren zijn verdere leven te zien. De helm bewaarde hij de rest van zijn leven.
Fotograaf: Frederik Suijkerbuijk
Ridderkruis met Eikenloof en Zwaarden
Het museum heeft eveneens Harmel’s Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof en Zwaarden in bruikleen gekregen. In maart 1943 kreeg Harmel het Ridderkruis en in september 1944 werd hij onderscheiden met het Eikenloof. Tenslotte werden Zwaarden toegevoegd aan het Ridderkruis voor Harmel’s verdiensten tijdens de gevechten in Normandië en tijdens de Slag om Arnhem. Harmel was de 116de militair die deze onderscheiding tijdens de oorlog ontving. Heinz Harmel was een van de meest onderscheiden officieren in de Waffen-SS gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Naast het Ridderkruis zijn ook andere onderscheidingen van Harmel te zien in het museum.
Multi-perspectief
Het Airborne Museum presenteert sinds 2009 naast het geallieerde perspectief (Brits en Pools) ook het Duitse perspectief. Dit gebeurt vanuit een zogenaamd multi-perspectief omdat het belangrijk is om vanuit een brede context het verhaal te kunnen begrijpen. Persoonlijke verhalen helpen daar bij. Door de Slag om Arnhem vanuit dit multi-perspectief te benaderen, leren we over de kernwaarden die destijds onder druk stonden. En bedenken we wat die waarden betekenen voor heden en toekomst. Principes waar mensen naar leven of willen leven worden tijdens de oorlog uitvergroot. In een oorlog komen de uitersten van het menselijke gedrag in kwade en in goede zin – hoe subjectief ook – prominent aan de oppervlakte. Daarom poogt het museum om de historisch-militaire context juist vanuit een persoonlijk perspectief te benaderen. De persoonlijke objecten van SS generaal Heinz Harmel, geschonken door zijn zoon, zijn daar een voorbeeld van.
Deze verschuiving van de strategische en materiële aspecten van gebeurtenissen naar het persoonlijke verhaal in de periode van de Tweede Wereldoorlog in Nederland is een gedeeld onderwerp en gezamenlijke uitdaging van veel oorlog- en verzetsmusea in Nederland.
De objecten zijn vanaf 22 november permanent te zien in het Airborne Museum Hartenstein.
