Artikel
In gesprek met (straf)rechter Yvo van Kuijck ‘Een goede rechter heeft altijd een slecht geweten’
Door Jet Kooderings
,,Een heel verhelderend betoog, maar ik blijf wel met twijfels zitten. Ik moet me meer gaan verdiepen in de rechtspraak om tot een goed oordeel te kunnen komen. Deze lezing heeft me erg gemotiveerd”, aldus de 79-jarige Nico uit Oosterbeek na afloop van de bijeenkomst, die zondagmiddag 7 oktober in het Airborne Museum werd gehouden.
In het kader van de Nieuwe Zondagen, waar senioren uit de gemeente Renkum en Arnhem elkaar kunnen ontmoeten en een interessante lezing krijgen te horen, was dit keer Oosterbeker Yvo van Kuijck de gastspreker. In een interactieve voordracht vertelde deze voormalig vicepresident van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden over zijn eigen ervaringen met de rechtspraak.
Uit onderzoek blijkt dat zeven van de tien burgers vertrouwen heeft in politie en rechter, maar dit vertrouwen is ‘geen rustig bezit’ houdt Van Kuijck de aanwezigen voor. ‘Iedere dag weer moet het vertrouwen worden gewonnen’. Omdat de meeste mensen niet de nodige kennis hebben om te kunnen oordelen, heeft een onderzoek naar de kwaliteit van de rechtspraak maar een beperkte betekenis. Nog voordat Yvo van Kuijck iets kan vertellen over waar de kloof tussen rechtspraak en samenleving vandaan komt, worden er al kritische vragen gesteld door de aanwezigen. Rustig en duidelijk vertelt Van Kuijck over de invloed van de media, de onmacht om maatschappelijke problemen op te lossen en de steeds ingewikkelder wordende samenleving. Belangrijk is dat de rechter zichtbaar is als vertegenwoordiger van de rechtsstaat en dat er meer voorlichting wordt gegeven vooral ook binnen het onderwijs. In de dagelijkse praktijk moet een rechter altijd heel kritisch naar zichzelf kijken, de wet goed interpreteren en hoewel emoties en gevoel soms een rol spelen, mogen deze de beslissing nooit beïnvloeden. ,,Het is vergelijkbaar met op ijs lopen, je moet altijd goed uitkijken dat je er niet doorheen zakt”. De positie van de mens in het recht, slachtoffers en verdachten, mogen in het strafproces nooit uit het oog verloren worden. .
Met de woorden ‘een goede rechter heeft altijd een slecht geweten en moet er niet op uit zijn om de samenleving te behagen. Als het nodig is moet hij tegen de stroom in durven gaan’, besluit Yvo van Kuijck zijn interessante inleiding. De aanwezigen hebben meer zicht gekregen op het maatschappelijk spanningsveld waarin de rechter zich bevindt en hoe ingewikkeld het is om recht te spreken. ,,Soms is het moeilijk om als leek bepaalde uitspraken te begrijpen, maar het is me nu wel duidelijk dat emoties geen rol spelen bij de rechtspraak”, meent een 78-jarige bezoekster. Ze was samen met haar man voor de eerste keer bij een bijeenkomst van Nieuwe Zondagen en komt zeker terug.