Artikel
Jacob van Lennep, weldoener en schuinsmarcheerder
Door Jet Kooderings
‘Jacob van Lennep, een bezielde schavuit’, is de titel van de biografie die Marita Mathijsen schreef over levensgenieter Jacob van Lennep (1802-1868). Tijdens de bijeenkomst van Nieuwe Zondagen op 2 december vertelde Mathijsen, emeritus hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, op meeslepende wijze over het fascinerende leven van ‘onze’ Jacob van Lennep. Zo voelt het een beetje omdat Van Lennep op de Oude Begraafplaats aan de Fangmanweg in Oosterbeek is begraven.
Als verrassing had Marita Mathijsen bariton Job Hubatka meegebracht, een telg uit het geslacht Van Lennep . Hij bracht op humorvolle wijze twee liederen a capella ten gehore. Deze verwant in de vierde graad had het raadspak van Jacob van Lennep en de bijbehorende steek, die nog in zijn bezit zijn, meegenomen. ,,Ik ruik Van Lennep”, reageerde Marita Mathijsen toen ze deze attributen voor de eerste keer zag. De bezoekers van Nieuwe Zondagen beleefden weer een intensieve middag, dankzij de pakkende manier van vertellen van Marita Mathijsen en de prachtige zang van Job Hubatka.
Marita Mathijsen schreef na haar pensionering een biografie over Jacob van Lennep, een belangrijk rijksadvocaat, schrijver en uitgever. Na het lezen van brieven die Mathijsen in handen kreeg, kreeg ze een heel ander beeld van Van Lennep, dan dat van de verkwanselaar van Multatuli zoals ze op de universiteit had geleerd. Ze kenschetst Jacob van Lennep als een maatschappelijk gedreven, maar ook bewogen mens. Geen man van revolutie, maar van de kalme veranderingen. Ook gaf hij financiële hulp en steun aan minvermogenden, zoals je iemand in de familie zou helpen. Al op jonge leeftijd verloor hij zijn moeder en ondanks de waarschuwing van zijn vader voor ‘het vuur der driften’, verwekte hij in zijn studententijd een dochter bij een medestudent. Wie deze studente was is nooit achterhaald. Maar Mathijsen heeft een vermoeden, want het is wel bekend dat Van Lennep ‘zijn regenjas’ was vergeten in Leeuwarden, een eufemisme voor condoom. Ook tijdens zijn huwelijk met de tien jaar oudere Henriette Roëll, bij wie hij zes kinderen kreeg, had Van Lennep een affaire met een veel jonger buurmeisje. Zijn bepaald niet onbesproken levenswandel keerde zich op een gegeven moment tegen hem, het kostte hem zijn benoeming tot hoogleraar in de geschiedenis. ,,Wat een interessant verhaal”, verzucht Lisette (74) na afloop. ,,Dat gedrag van die man zie je nu niet meer, vroeger kon dat allemaal. Maar hij is er wel op afgerekend”, voegt deze Oosterbeekse er aan toe. Ook Caty (79) is enthousiast. ,,Wat kan Marita smakelijk vertellen en wat heeft ze veel uitgezocht over Van Lennep! Hij was een eigenzinnig man, die zijn eigen glazen ingooide”, concludeert Caty. De boeiende spreekster en de zang erbij gaven een extra dimensie aan deze bijeenkomst van Nieuwe Zondagen.
Op 6 januari is de volgende bijeenkomst van Nieuwe Zondagen. Jan Drentje zal dan een inleiding houden.