Artikel
Tentoonstelling Het Netwerk geeft meer duidelijkheid over verzet rond Slag om Arnhem
Door Jet Kooderings
Op 1 maart is de tentoonstelling Het Netwerk geopend in het Airborne Museum, een expositie waaraan de nodige publiciteit is gegeven. ,,Deze tentoonstelling komt heel erg binnen en gaat echt in je hoofd zitten. De boodschap wordt op een manier gebracht, die helder is, compleet, onderbouwd en gestaafd met feiten. Daardoor worden er nieuwe dimensies toegevoegd aan het verhaal”, aldus Josan Meijers, gedeputeerde van de provincie Gelderland, bij de opening.
Bij binnenkomst in de donkere ruimte in de kelder van het Airborne Museum komen bezoekers meteen in de sfeer die bij het ondergrondse verzet hoorde. Twee jonge onderzoekers vertellen over het verzet, ondersteund door bijzondere decors, video- en audio beelden. Tot nu toe waren de kleine acties van verzet wel bekend, maar hoe de contacten en verhoudingen lagen, was onduidelijk. Voor het eerst in de geschiedenis worden de verbanden duidelijk tussen de mensen die in het verzet zaten en die weinig van elkaar wisten voor hun eigen veiligheid. Het verzetsnetwerk blijkt veel groter dan ooit gedacht, landelijk gezien waren er ongeveer 40.000 mannen en vrouwen bij betrokken.
In deze belevingsexpositie worden drie verhalen over het verzet uitgelicht. De verhalen over de AKU (de Algemene Kunstzijde Unie), operatie Pegasus en de gevolgen voor verzetsleden na de bevrijding. Piet Kruyff, werkzaam als ingenieur bij de AKU, was een van de leiders. Samen met Albert Deuss en Antoon van Daalen werden veel verzetsdaden gepleegd. Deze mensen, die alleen bekend stonden als Piet, Bert en Toon, kenden elkaar al van voor de oorlog. Deuss was ook betrokken bij de ontsnappingsoperatie Pegasus 1, waarbij 138 Britse militairen van achter de linies wisten te ontsnappen.
Aanleiding voor deze tentoonstelling, die past in het nationale themajaar van verzet, was de kleine expositie van de gebroeders Kuik in 2015. Deze ging over Bert en Hans, twee jongens van 17 en 18 jaar die in Arnhem de verzetskrant en distributiebonnen uitdeelden. Als gevolg van deze verzetsdaden zijn ze gefusilleerd. Altijd is gedacht dat het om een paar individuele gevallen ging, maar op aansporing van historicus Ad van Liempt is onderzoeksmedewerker Tim Streefkerk van het Airborne Museum samen met twee stagiaires op zoek gegaan naar hoe het verzet in deze regio was georganiseerd. Zij legden contact met ooggetuigen en familieleden, waardoor nieuwe feiten boven tafel zijn gekomen. Het resultaat is deze boeiende en indrukwekkende tentoonstelling geworden.