Hartenstein
Villa Hartenstein
Het Airborne Museum is gevestigd in Villa Hartenstein. Een villa met een lange voorgeschiedenis. Het begon in 1728 als herberg en was in september 1944 het hoofdkwartier van de Britse luchtlandingstroepen onder leiding van generaal-majoor Roy E. Urquhart.
De naam Hartenstein
“Herberg ‘Het Rode Hert’” was in 1728 een eerste verwijzing naar bebouwing op het terrein van de huidige Villa Hartenstein. In 1779 kocht advocaat J. van der Sluys de herberg en het omliggende terrein en liet hij het ‘Rode Hert’ afbreken. In de plaats rees een herenhuis met bijgebouwen.
Dit herenhuis werd door Van der Sluys ‘Hartenstein’ genoemd, waarschijnlijk ter herinnering aan de oude herberg. ‘Harten’ zou verwijzen naar hert (‘hart volgens het plaatselijke dialect) en het woord ‘stein’ betekent steen of stenen pad..Hartenstein kende na de verkoop door van der Sluys in 1792 verschillende eigenaren en ook de gebouwen ondergingen veel veranderingen. Omstreeks 1865 is de villa gebouwd zoals u die nu ziet. De toenmalige eigenaar, de Amsterdamse makelaar Theodurus Sanders, liet alle gebouwen afbreken en er vervolgens een nieuwe villa met onder meer een koetshuis bouwen. In de villa is sinds 1978 het Airborne Museum is gevestigd en in het koetshuis restaurant ‘Klein Hartenstein’. Na Sanders ging het landgoed over in handen van de welgestelde Arnhemse houthandelaar Gerardus Verburgt en zijn vrouw Catharina Molhuijsen, die omstreeks 1905 de villa uitbreidden met serres aan de zuid- en oostkant. Ook werden omstreeks die periode tuinen aangelegd.
Na de dood van het echtpaar Verburgt werden de villa en omgeving overgedragen aan de Verburgt-Molhuysen Stichting, die het geheel verhuurde aan de verpleeginrichting ‘Het Hemeldal’. In 1942 werd de Gemeente Renkum eigenaar en kreeg het pand de bestemming als hotel. Tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 stond Hotel Hartenstein centraal als het hoofdkwartier van de Britse luchtlandingstroepen onder leiding van generaal-majoor Roy E. Urquhart.
Oprichting museum
Hoewel Villa Hartenstein al bij de oprichting van het Airborne Museum in 1949 als mogelijke locatie werd gezien, was het museum in eerste instantie gevestigd in een van de bijgebouwen van Kasteel Doorwerth. De collectie van het museum breidde zich in de daaropvolgende jaren flink uit en werd er gezocht naar een groter pand. In 1978 werd na een renovatie en verhuizing het Airborne Museum alsnog gevestigd in Villa Hartenstein, en werd op 11 mei van dat jaar het museum heropend door voormalig bevelhebber generaal-majoor Roy E. Urquhart.
